Een christelijk huwelijk is een lichtend teken in de wereld!

De zeven gewoonten van een gelukkig huwelijk

Door P. Johannes Lechner CSJ

De bruiloft van Kana leidt ons binnen in het mysterie van het sacrament van het huwelijk. We kennen de bruid en bruidegom van dit huwelijk niet bij hun naam. Vermeld is wel dat Maria er was, alsook Jezus en zijn discipelen. Op die bruiloft deed zich een pijnlijke en voor een wijnland atypische gebeurtenis voor: de wijn raakte op.

De voorspraak van Maria is van cruciaal belang voor het wijnwonder, net zoals het opdienen van de dienaars die Jezus blindelings vertrouwen, hoewel ze dit eigenlijk niet moesten doen aangezien Jezus niet hun meerdere was! Jezus zegt hen de zes waterkruiken van 100 liter met water te vullen. Het probleem is echter dat er geen wijn is.

Het verstand werpt op: “We hebben wijn nodig, geen water!”. Maar de dienaars doen het. In die tijd vergde het zwaar werk om de waterkruiken te vullen. Met een emmer van 15 liter moet men 40 keer in de bron water gaan scheppen om alle kruiken tot de rand te kunnen vullen. Deze dienaars waren zeker en vast helemaal bezweet!

Wanneer heeft de verandering zich juist voorgedaan? We weten het niet. Maar het resultaat verbaast: de nieuwe wijn is beter, zodat we te horen krijgen van de verbaasde reactie van de tafelmeester.

De bruiloft van Kana vat aldus de existentiële positie van de mens, in het bijzonder ook in het huwelijk, samen: we bevinden ons tussen tekort en overvloed, tussen broosheid en heerlijkheid. Vooral met betrekking tot de liefde.

Het evangelie benadrukt het belang van deze waterkruiken. De Heer laat deze waterkruiken zo belangrijk worden opdat door hen het alledaagse in het wonder betrokken wordt. Het wijnwonder van Kana is een transformatie, geen schepping uit het niets. Hiertoe was het menselijke mee-werken nodig. Ik wil hier zeven goede gewoonten naar voor brengen.

 

1. De ander vreugde schenken

Een gelukkig echtpaar wordt voor elkaar een geschenk en een gave, om de ander kleine en grote vreugdes te schenken, en geen zorgen of pijn. Het klinkt simpel, maar in de praktijk blijkt dit moeilijk te zijn. Is wat ik zeg en doe, een plezier voor de andere? Hierin wordt de "amor benevolentiae" en de "liefde van welwillendheid" concreet. De aandacht voor de ander is een sleutel tot zijn hart.

Een jonge man besloot het volgende voor zijn verloofde te doen: Toen ze voor een maand aan de andere kant van de wereld in Australië op de Wereld Jongeren Dagen was, bedacht en organiseerde hij het zo dat zij elke dag een brief en een geschenk ontving: van nuttige zakdoekjes en zoetigheid tot zwemgerief en geestelijke lectuur, alles was erbij. Elke dag een klein geschenk.

Hier kun je je fantasie en creativiteit de vrije loop laten. Wie deze opmerkzaamheid tot het einde van het leven volhoudt, zal een volle maat van liefde bereiken.

 

2. Weldoende rituelen en tradities van liefde en vriendschap onderhouden

Gebruiken, rituelen en gebaren van liefde versterken de relatie. Gebaren wekken gevoelens op en bezegelen bedoelingen. Dit begint met de manier waarop men elkaar groet. Iemand die thuiskomt, eerst de hond begroet, dan de computer en de tv aanzet en zijn vrouw met “Wat is er vandaag te eten? Ik heb niet veel tijd, want ik heb nog een vergadering” begroet, zal zeker en vast niet tot een diepere vriendschap komen.

Een echtpaar heeft zijn welkomstceremonie afgekeken van hun hond, die hen altijd met zo’n kennelijk plezier begroette dat hij op hen sprong. Zij zijn ook begonnen elkaar “springend’ te begroeten en zo hun vreugde uit te drukken - tot groot plezier van hun kinderen.

We moeten naar een wereld van symbolen, die steeds opnieuw via de zichtbare gebaren naar innerlijke liefde leidt en deze tot uitdrukking brengt. Dit omvat zowel rituelen als complimenten, elke dag met elkaar bellen, verjaardagen vieren ...

 

3. Open en eerlijk met elkaar spreken

Gelukkige echtparen scheppen een veilige ruimte waar zij kunnen zijn zoals zij echt zijn. Waar zij zonder vrees hun gevoelens, hun verlangens, hun verwachtingen, hun problemen, hun frustraties en alles wat ze op het hart hebben kunnen uitspreken. Welk een genade door de ander aanvaard te worden in zijn zwakheid en kwetsbaarheid!

Een paar dat zijn zilveren bruiloft vierde, vertelde me eens wat het mooiste en moeilijkste in de 25 jaar huwelijk was. Het mooiste: dat zij beiden door de ander zichzelf gevonden hadden en meer en meer zichzelf werden. En het moeilijkste: de onthouding, om alle kennis van de zwakheid en kwetsbaarheid van de ander niet te gebruiken om hem te kwetsen.

Dit vat het huwelijk heel goed samen! Tot de gewoonte om goed te spreken hoort ook de beloftes die men maakt en houdt en die het vertrouwen sterken. Gehouden beloftes geven het gevoel: "Ik kan rekenen op je woord. Ik kan me op jou verlaten."

 

4. In moeilijke situaties behendig en slim zijn in de communicatie

Vooral m.b.t. gevoelige zaken vinden gelukkige echtgenoten praktische wegen om elkaar in een (twist-)gesprek alle te kunnen zeggen en om goed verstaan te worden, om daarna de dingen samen op te lossen. Bij zeer ‘moeilijke’ onderwerpen kan je symbolisch een voorwerp in de hand houden, wat betekent "nu spreekt de ene en de andere luistert." Na een bepaalde tijd ruilt men dan.

Ik ken een echtpaar dat op zijn nachtkastje kaarsen gezet had en als er iets is waarover maar moeilijk kan gepraat worden, steken ze de kaars van de andere aan. Zo weet die voor het slapengaan dat er iets is tussen hen is en vraagt dan om een gesprek. Dit maakt het op zijn beurt gemakkelijker om over moeilijke dingen te spreken. Geweldloze communicatie is een echte spirituele bekeringsweg.

 

5. Je voortdurend tot de ander wenden

Om een eigentijds beeld te gebruiken, zou je kunnen zeggen: voor elkaar altijd online zijn en zich niet van elkaar afkeren. Gelukkige echtgenoten vinden altijd nieuwe manieren om emotioneel met elkaar verbonden te blijven. "Get connected"! Dit zorgt voor echte intimiteit.

Blikken, gebaren en daden laten zien dat de ander wordt waargenomen. Het draait om de kwaliteit van de aanwezigheid: "Je bent onder alle zichtbare dingen de prioriteit nummer één!" Hieruit volgt als vanzelf de wens om samen dingen te ondernemen die beiden plezierig vinden: met elkaar koken en eten, koffie drinken, het glas wijn ’s avonds, gezamenlijke wandelingen, muziek beluisteren, filosoferen, de Bijbel lezen…

Zo blijf je naar elkaar toegekeerd. Eén goede daad leidt tot de volgende. Er een nalaten leidt er ook toe dat je er andere nalaat. Daartegenover leidt vrijheid, die zich in zo’n opmerkzame aandacht aan de andere verbindt, tot een band, en daarin bestaat wezenlijk de echtelijke liefde.

 

6. Het gemeenschappelijke door een gemeenschappelijke visie laten inspireren

Gelukkige echtgenoten verrijken hun relatie door gezamenlijke plannen te smeden, grootse projecten met elkaar te delen en zich steeds opnieuw op dezelfde doelen te richten.

Op de Drie-eenheidsicoon van Andrei Rublev zie je de Drie liefdevol naar elkaar toegewend, zoals tijdens een gesprek. Het onderwerp van gesprek van de Heilige Drievuldigheid is de redding van de wereld. Ook het tafelgesprek van christelijke echtgenoten zou over de redding van de wereld moeten gaan, met de vervolgens concrete daden. In die zin kan men de werken van barmhartigheid beoefenen, zieken bezoeken, een rouwende familie bijstaan of koken voor een moeder die net van haar eerste kind bevallen is…

Als de echtgenoten ervaringen met elkaar delen, vooral in dienst van het koninkrijk Gods, wordt ook hun innerlijke band sterk. Met Titus kan dit zo worden samengevat: "Want de genade van God is verschenen, om alle mensen te redden… Wij wachten op de gezegende vervulling van onze hoop: op het verschijnen van de heerlijkheid van onze grote God en Heiland, Jezus Christus. Hij heeft zichzelf voor ons gegeven, om ons te verlossen van alle schuld en om een zuivere natie te scheppen, die hem als zijn bijzonder bezit toebehoort en vol ijver ernaar streeft het goede te doen" (Tit 2,11 - 14).

De zondag- en feestcultuur is daarom een belangrijke gelegenheid om de grote voornemens altijd opnieuw concreet te maken. Met Maria zou ik zeggen: "Doe wat Hij u zegt" (Joh 2:5)!

 

7. Het gemeenschappelijke gebed onderhouden

Bidden verbindt met God en met elkaar. In het gebed stelt men zich open voor de steeds groter wordende God en ervaart men zo ook dat de relatie met elkaar niet alles is: gelukkige echtgenoten weten zich omgeven door een transcendentie, en dat maakt de beperkingen van deze wereld en ook van hun relatie draaglijk. De ervaring van de grenzen van de liefde kan dan zelfs een springplank worden om de liefde te ontdekken die onbegrensd is, die er altijd is, die altijd vergeeft, die alles verdraagt, die eeuwig is.

Het Boek van Tobit vertelt ons dat Tobias en Sarah samen bidden voordat ze zich lichamelijk aan elkaar geven (Tob 8,1-9). Het is een mooi gebed van dankbaarheid voor elkaar, voor Gods geweldige idee man en vrouw geschapen te hebben.

De intimiteit met God leidt ook tot een geheel nieuwe intimiteit met het hart van de ander, die dan weer wordt uitgedrukt in de seksuele gave. Dit is de werkelijke verbinding tussen spiritualiteit en seksualiteit in het huwelijk. God is geen concurrent, maar een bron van vreugde en de reden van de vruchtbaarheid. Een echtpaar dat samen bidt, blijft bij elkaar en ontvangt alle nodige genaden van God.

Deze praktische wijsheid van de zeven goede gewoonten lijkt gering te zijn, zo weinig, maar tegelijk zo kostbaar als water. Wie zich deze, voor iedereen binnen handbereik liggende adviezen tot een gewoonte maakt, zal zien hoe de “huwelijkskruiken” voortdurend tot de rand gevuld blijven. En Jezus zal het water in de kostbare wijn van zijn Genade, zijn Liefde, zijn Leven in overvloed veranderen.

"Huwelijksoorlogen" zullen hem echter bespaard blijven. Soms zal je bij het beoefenen van deze gewoonten zweten zoals de dienaars op de bruiloft in Kana, die steeds weer naar de bron moesten lopen en scheppen. Maar de smaak van de nieuwe wijn die Jezus schenkt, compenseert deze moeite en schenkt diep geluk. Dus wil ik iedereen toeroepen: "Vul de kruiken, de Heer zal je met Genade vervullen!"

***

De tekst is enigszins ingekort door de redactie.