Beste vrienden,

 

We vragen ons soms af of Europa niet antichristelijk is. Jammer genoeg bestaan er in Europa vele antichristelijke tendensen. Hoe reageren we hierop? Mgr. Gergely Kovács komt uit Siebenbürgen en woont in Rome. Hieronder geeft hij enkele van zijn beschouwingen: een drievoudige oproep voor een christelijk Europa.

 

Dank voor uw engagement en uw gebed voor een christelijk Europa!

 

Uw Europa voor Christus-team

 

 

- * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * - * -

 

 

Een drievoudige oproep tot een christelijk Europa

 

Door Mgr. Gergely Kovács, lid van de pauselijke raad voor cultuur. Uittreksel uit een redevoering n.a.v. het congres van de Paneuropa Unie op 2 mei 2009 in Passau, Duitsland.

 

 

… Op het eerste gezicht is Europa een mozaïek van culturen: je hebt de Latijnse, maar ook de Germaanse en Baltische, de Slavische en Keltische gebieden en vandaag mogen we ook de sterke migratiestroom van buiten Europa niet vergeten. Hoewel Europa bijna nooit een staatkundige, politieke of historische eenheid vormde, bezat het toch in wezen eeuwenlang een eigen culturele en spirituele eenheid.

 

Voorbeelden van dit pluralisme vinden we ook als we kijken naar de betekenis van de Griekse filosofie of de uitwerking van het Romeinse recht, maar ook naar de invloed van de liberale verlichting of de arbeidersbeweging, de rede en de strijd voor de sociale rechtvaardigheid. Het christendom was zonder twijfel de gouden knoop die deze verscheidenheid samenhield. De grote Goethe vatte het zo samen: “De moedertaal van Europa is het christendom.”

 

De christelijke ziel mag dan wel vaak verwond of onder slib bedolven zijn: ze is echter niet verdwenen. Daarom wil ik nu een drievoudige taak voorstellen en een oproep tot u allen richten.

 

1. Vooreerst moeten wij absoluut de vergetelheid bestrijden als het om onze eigen wortels en de fundamentele waarden van de ware Europese identiteit gaat. Anders worden de kathedralen en de roemrijke monumenten - zoals de Duitse dichter Wilhelm Willms het uitdrukte - “lege slakkenhuizen”, die bezocht worden door harteloze, verstrooide toeristenzwermen, die zonder leven, gezang, stem of geloof zijn. Deze edele tekens van onze cultuur zouden zo schelpen worden waarin het geruis van de zee uit het verleden verstomd is.

 

2. Tegelijk met dit eerste strijdpunt, hierop volgend en ermee verbonden, moeten we strijden tegen de oppervlakkigheid, banaliteit, leegheid, vulgariteit en lelijkheid. Een terugkeer naar de ethiek en de schoonheid die eeuwenlang als richtinggevende sterren aan de hemel van de Europese beschaving stonden, moet net door de christelijke boodschap – die rechtvaardigheid, schoonheid, waarheid en liefde verkondigt – bewaarheid worden.

De volgende dagboeknotitie van de Deense filosoof en christen Soeren Kierkegaard wordt vaak geciteerd: “Het lijkt alsof het schip door de kok gestuurd wordt. Hij gebruikt niet de luidspreker van de commandant om de route op te geven, maar vertelt wat wij morgen zullen eten”. Laat ons nu eens het tv-kijken kritisch beschouwen. Vandaag de dag zegt de tv alleen nog wat wij eten, hoe wij ons moeten kleden en welke mode en levensstijlen er op dit moment bestaan. Daarentegen ontbreekt het aan een stem die de richting aangeeft, die de zin van het leven geeft en ons vraagt naar goed en kwaad, recht en onrecht, waarheid en onwaarheid, leven en dood.

 

3. Tenslotte wil ik op een derde verplichting wijzen, waarmee wij opnieuw echte Europeanen kunnen worden. De strijd tegen extremisme van elke aard. Aan de ene kant bestaat inderdaad het gevaar van een syncretisme dat tot relativisme leidt en onze identiteit vernietigt. Dostojevski merkte bitter op: “Europa heeft Christus verloochend, daarom en alleen daarom ligt het op sterven.” Anderzijds is er het gevaar van het fundamentalisme, dat exclusivisme wordt, dat elk respect vernietigt en alle waarden van de medemensen ontkent omdat men angst heeft voor wat anders is.

 

Het is absoluut noodzakelijk dat wij terugkeren naar de grote traditie van de dialoog, waar culturen en religies zich terugvinden in de geest van een waar christendom.

 

Thomas S. Eliot schreef: „Wanneer het christendom verdwijnt, verdwijnt met haar heel onze cultuur, ja zelfs ons gezicht”.

Als wens en opmontering voor u allen, die zich engageert voor de opbouw van een ‘nieuw Europa’, wil ik afsluiten met de woorden van de Heilige Vader Benedictus XVI. In Rome, op de vooravond van de vijftigste verjaardag van de ratificering van de verdragen van Rome, 24 maart 2007, sprak hij over “de onvergelijkbare vorm van ‘apostasie’ in Europa tegenover zichzelf, nog voor het een apostasie van God is”. Hij zei: “Word niet moe, en verlies de moed niet! (…) Wees op Europees vlak actief aanwezig in het publieke debat, dit in het bewustzijn dat het nu een integraal deel van de nationale debatten is, en doe deze inzet samengaan met een werkzaam cultureel handelen.”